Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Czyreń osikowy - pasożyt topoli osiki
Czyreń osikowy - pasożyt topoli osiki
Grzyby z rodzaju czyreń (Phellinus) rozwijają się na drzewach różnych gatunków. Niektóre mogą występować na wielu gatunkach, z kolei inne czyrenie rozwijają się tylko na jednym gatunku drzewa.
Przykładem grzyba nadrzewnego mającego szeroki wachlarz swoich ofiar jest czyreń ogniowy (Phellinus igniarius). Możemy spotkać go m.in. na wierzbach, grabach, klonach, topolach, a także na drzewach owocowych. Natomiast grzybem specyficznym dla poszczególnych gatunków drzew jest np. czyreń sosnowym (Phellinus pini), którego spotkamy wyłącznie na sosnach lub też tytułowy czyreń osikowy (Phellinus tremulae), którego głównym żywicielem jest topola osika. Można co prawda spotkać go na olszach, dębach i jarzębach, jednakże są to bardzo rzadkie przypadki.
Czyreń osikowy ma bardzo charakterystyczne owocniki, dzięki czemu nie sposób pomylić
go z innymi przedstawicielami tego rodzaju. Wyrastają one spod kory i początkowo mają kształt guza, jednakże w miarę wzrostu przybierają specyficzny kształt przypominający kopyto. Czasami można również spotkać owocniki czyrenia osikowego w formie rozpostarto-odgiętej, gdy wyrastają pod gałązkami i niejako je obrastają, tworząc tym samym ciekawą postać. Często spotykane są pojedyncze owocniki, ale można także trafić na drzewa niemalże obrośnięte owocnikami. Pojedynczy owocnik dorasta zwykle ok. 18 cm szerokości i ok. 10 cm grubości. Podobnie jak u innych czyreni owocniki te są wieloletnie.
Jak na hubę przystało czyreń osikowy jest organizmem pasożytniczym i saprotroficznym.
Do zakażenie drzew dochodzi najczęściej w miejscach zranień, czy to po uszkodzeniu kory, czy też po odłamaniu gałęzi. Ze względu na sposób bytowania czyreń osikowy przyczynia się
do powstania białej zgnilizny drewna, obniżając tym samym jego jakość i wartość.
Jednakże rozkładając drewno czyreń osikowy odgrywa również istotną rolę w nieustannym obiegu materii i przepływie energii w ekosystemach.
Czyreń osikowy jest dość rzadkim grzybem, przez co znajduje się na Czerwonej liście roślin
i grzybów Polski ze statusem "E", jako gatunek wymierający.
