Wydawca treści
Grzyby
Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów, czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń, czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać - odpowiedzi na te i inne pytania.
Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów?
Podstawową zasadą jest zbieranie tylko i wyłącznie owocników grzybów, które dobrze znamy. Nie należy zbierać osobników zbyt młodych, bo to utrudnia określenie gatunku oraz zbyt starych, które z kolei mogą być toksyczne. Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy znaleziony grzyb jest przydatny do spożycia, to lepiej pozostawić go w lesie.
Aby nauczyć się prawidłowego zbierania grzybów i rozpoznawania gatunków warto uczestniczyć w organizowanych przez nadleśnictwa grzybobraniach. Informacje o nich znajdziecie na stronie www.lasy.gov.pl oraz stronach jednostek. Warto szukać porady w punktach skupu i u grzyboznawców - nadleśnictwa nie zajmują się ocenianiem grzybów. Bezpłatnych porad na temat zebranych w lesie grzybów udzielają wszystkie terenowe stacje sanitarno-epidemiologiczne, które znajdują się w każdym powiatowym mieście. Prowadzą one także rejestry grzyboznawców, którzy udzielają porad.
W przypadku wystąpienia po spożyciu grzybów nudności, bólów brzucha, biegunki, czy podwyższonej temperatury należy wywołać wymioty i jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Wezwany w porę może uratować życie. Nie należy lekceważyć takich objawów. Trzeba też pamiętać, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, później stan chorego gwałtownie się pogarsza.
Czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń?
Grzyby w polskich lasach można zbierać bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów i w zasadzie bez ograniczeń, ale są pewne wyjątki. Nie wolno ich zbierać w niektórych częściach lasu, gdzie jest stały zakaz wstępu: na uprawach do 4m wysokości, w drzewostanach nasiennych i powierzchniach doświadczalnych, w ostojach zwierzyny. Nie wolno ich także zbierać na obszarach chronionych: w rezerwatach i parkach narodowych. Rygorystycznie należy przestrzegać zakazu wstępu na tereny wojskowe.
Należy oszczędzać duże, stare owocniki grzybów, gdyż nie są atrakcyjne kulinarnie, a mają duże znaczenie dla rozwoju grzybów. Jeśli wiemy, że jakiś grzyb jest rzadki i ginący to także oszczędźmy go, nawet jeśli jest jadalny. Niezależnie od miejsca występowania część gatunków grzybów podlega całkowitej ochronie gatunkowej – poznaj dokładnie listę tych grzybów zanim wybierzesz się do lasu.
Czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać?
To pytanie jest zadawane od niepamiętnych czasów. Powstało zapewne tuż po słynnym dylemacie dotyczącym jaja i kury. Skoro jest tyle gatunków rozmaitych grzybów to spokojnie możemy stosować oba sposoby. Każdy jest dobry, ale stosowany z rozsądkiem. Większe owocniki grzybów lepiej jest wyciąć, ze względów praktycznych, bo zaoszczędzamy sobie pracy przy czyszczeniu grzybów. Naturalnie nie w połowie trzonu, jak to nieraz widać przy zbiorze podgrzybków w celach zarobkowych. Możemy delikatnie podważyć także owocnik grzyba koniuszkiem noża. Wycinamy jak najniżej, odgarniając dokładnie ściółkę i uważając, aby nie uszkodzić grzybni. Potem starannie przykrywamy to miejsce, aby grzybnia nie wysychała. Resztka trzonu grzyba szybko zgnije lub zjedzą ją ślimaki.
Grzyby blaszkowe, takie jak kurka, zielonka czy rydz lepiej jest wykręcać. Należy je wyjąć z podłoża tak, aby nie uszkodzić trzonu i także dokładnie zakryć grzybnię ściółką. Tak wyjęty owocnik łatwiej rozpoznać co do gatunku, a jest to bardzo istotne, aby wyeliminować pomylenie zielonki, gołąbka czy pieczarki z muchomorem zielonkawym. Rozpoznaje się go m.in. po pochwie u podstawy trzonu, stąd nie można takich grzybów wycinać. Pamiętajmy, że jeden średni owocnik to dawka śmiertelna dla człowieka.
Jak zbierać i przechowywać grzyby zanim trafią do kuchni?
Pierwsza zasadą jest zbieranie tylko znanych nam grzybów. Unikniemy wtedy zatrucia na pozór apetycznie wyglądającymi, ale groźnymi dla naszego zdrowia owocnikami. Zbieramy tylko owocniki zdrowe, nieuszkodzone i młode, ale nie zbyt młode, bo wtedy trudno rozpoznać gatunek grzyba. Pozostawiamy w nienaruszonym stanie grzyby niejadalne, nieznane nam oraz osobniki stare, które pozostawiamy jako „nasienniki". Najczęściej i tak są robaczywe. Czy wiecie dlaczego grzyby są robaczywe? Te „robaki", które dziurawią nasze grzyby, szczególnie z letnich zbiorów, to larwy (czerwie) muchówek. Właśnie w grzybach przechodzą część swojego rozwoju.
Warto także pamiętać, że owocniki grzybów to żyjące organizmy, które nawet po zerwaniu nadal rozwijają się i oddychają wydzielając dwutlenek węgla i wodę. Dlatego bardzo ważne jest prawidłowe przechowywanie owoców grzybobrania. Najlepsze są szerokie, wiklinowe koszyki, a nie plastikowe wiadra, torby czy woreczki. Nawet najpiękniejsze owocniki szlachetnych gatunków grzybów mogą być przyczyną zatrucia, gdy przechowywane będą w foliowej torebce i ulegną zaparzeniu. Często wybieramy się na grzybobranie daleko od domu. W trakcie szybko postępujących procesów gnilnych wywołanych złym przechowywaniem grzybów wydzielają się toksyny, szkodliwe dla naszego zdrowia. Dlatego nawet powszechnie znane kurki czy podgrzybki mogą nam zaszkodzić, gdy je źle przechowamy.
Najnowsze aktualności
Czyreń sosnowy (Phellinus pini) - grzybowy wróg królowej polskich lasów
Czyreń sosnowy (Phellinus pini) - grzybowy wróg królowej polskich lasów
Sosna pospolita (Pinus sylvestris) - królowa polskich drzew, porastająca ostępy leśne stanowi ok. 65% wszystkich drzew rosnących w naszych lasach. Już z daleka można ją dostrzec i łatwo odróżnić od innych drzew po charakterystycznej rudawej, spękanej korze. Właśnie na tym gatunku drzewa najczęściej występuje czyreń sosnowy.
Czyreń sosnowy to pasożyt, który zasiedla głównie starsze sosny. Pierwsze owocniki można dostrzec na sosnach osiągających wiek około 50 lat, a im starsze drzewa, tym większe prawdopodobieństwo spotkania na nich tego grzyba. Czyreń ten jest grzybem dość pospolitym. Jego owocniki są wieloletnie, występujące w ciągu całego roku. Ich charakterystyczny wygląd sprawia, że bez problemu można je odróżnić od owocników innych czyreni, a także od innych grzybów nadrzewnych.
Owocniki huby sosny, bo tak też nazywany jest czyreń sosnowy nie wpisują się w grupę grzybów jadalnych. Znaczenia tego grzyba możemy dopatrzeć się dopiero wtedy, gdy „pod lupę” weźmiemy działalność jego enzymów. Enzymy te przyczyniają się do powstania białej jamkowatej zgnilizny u porażonych przez czyrenia drzew. Przez taką działalność czyreń sosnowy doprowadza do niszczenia drzew, a co za tym idzie i drewna, dlatego z gospodarczego punktu widzenia jest on wrogiem człowieka. Drewno sosnowe to jeden z najważniejszych surowców, zarówno w budownictwie, meblarstwie, jak i w przemyśle celulozowym. Sosna pospolita to również znana od dawna roślina lecznicza. Wykonywany z jej pędów i igliwia olejek jest stosowany na różne dolegliwości. Ze względu na duże znaczenie sosny pospolitej, niszczący ją czyreń jest dla nas jednym z bardzo ważnych grzybów nadrzewnych.
Po mimo tego, że czyreń sosnowy ma perfekcyjnie opanowane porażanie drzew i rozkładanie drewna, to istnieją metody, które pozwalają na ograniczenie jego rozprzestrzeniania.
Z pomocą człowiekowi przychodzą tu, a może bardziej przylatują dzięcioły. Rozkładane przez czyrenia drewno jest idealnym miejscem, w którym ptaki te wykłuwają dziuple. To właśnie dzięki m.in. dziuplom można zlokalizować porażone przez czyrenia drzewa i zareagować na obecność tego intruza. Jest to jedno z działań, poza szeregiem czynności wykonywanych w celu pielęgnacji drzew w całym okresie ich rozwoju, służących utrzymaniu właściwego stanu sanitarnego w lasach.
Czyreń sosnowy tak samo jak inne grzyby odgrywa ważną rolę w przyrodzie. Podobnie jak pozostałe grzyby nadrzewne, rozkładając drewno przyczynia się do obiegu materii i przepływu energii w przyrodzie.
